irad-ı cedid ne demek?

İrad-ı Cedid, Osmanlı Devleti'nin 18. yüzyılda modernleşme çabaları çerçevesinde gerçekleştirilen bir askeri reform programıdır. Bu program, Osmanlı ordusunun geleneksel ve köhnemiş yapısını değiştirerek, Osmanlı İmparatorluğu'nun Batı güçlerine karşı askeri anlamda daha güçlü bir konuma gelmesini amaçlamaktaydı.

Irad-ı Cedid, III. Selim döneminde (1789-1807) başlatılmış ve II. Mahmud döneminde de (1808-1839) devam etmiştir. Program kapsamında, Osmanlı ordusu yeniden düzenlenmiş, yeni bir askeri eğitim sistemi oluşturulmuş, ordu malzemeleri ve silahları Avrupa'dan getirilmiş, topçu birlikleri modernize edilmiş ve yeni askeri birlikler kurulmuştur.

Bu askeri reform programıyla birlikte, Osmanlı ordusu esas itibariyle piyade birliklerinden oluşan, süvari birliklerine dayalı bir yapıdan ağırlıklı olarak düzenli ordu birliklerinden oluşan bir yapıya dönüştürülmüştür. Ayrıca, askeri okullar ve askeri fabrikalar da kurularak, yerli mühendislik ve üretim kapasitesinin artırılması hedeflenmiştir.

Ancak, bu reform çabaları da birçok saldırıya uğramıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nun içerisinde bulunduğu siyasi krizler, dış saldırılar ve ekonomik sorunlar, Irad-ı Cedid programının tam anlamıyla başarıya ulaşmasını engellemiştir. Ayrıca, reformlara direnen ve eski düzenin korunmasını isteyen bazı çevreler de, Irad-ı Cedid'in tam manasıyla uygulanmasını engellemiştir.

Sonuç olarak, Irad-ı Cedid programı Osmanlı Devleti'nin modernleşme çabaları çerçevesinde önemli bir adımdır. Ancak, tam olarak başarıya ulaşması ve Osmanlı ordusunun modern bir yapının üzerine oturması başarılı olamamıştır. Bu reform çabalarının sonucunda, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki askeri değişim ve gelişmeler, daha sonraki dönemlerde gerçekleştirilen Tanzimat ve Islahat gibi diğer modernleşme hareketlerinin temelini oluşturmuştur.